Luk 8 | BOJ | STEP | Bati bei Yesus a walwelosiqa qure kokba ti qure kiñilala ti dia brantoqnsiqa Qotei a tamo uŋgasari naŋgo Mandor Koba sosim naŋgi taqatnjrqas anjam bole di minjre minjre laqnej. Tamo 12-pela agi Yesus na aqa anjam mare mare laqajqa giltnjrej qaji naŋgi Yesus koba na walweloqneb.

Luke 8

Uŋgasari qudei naŋgi Yesus dauryosib koba na walweloqneb

1 Bati bei Yesus a walwelosiqa qure kokba ti qure kiñilala ti dia brantoqnsiqa Qotei a tamo uŋgasari naŋgo Mandor Koba sosim naŋgi taqatnjrqas anjam bole di minjre minjre laqnej. Tamo 12-pela agi Yesus na aqa anjam mare mare laqajqa giltnjrej qaji naŋgi Yesus koba na walweloqneb. 2 Uŋgasari qudei nami naŋgo jejamuq di mondor uge uge sonabqa Yesus na winjrej qaji naŋgi ti uŋa qudei nami mainjrnaqa Yesus na boletnjrej qaji naŋgi dego Yesus dauryosib koba na walweloqneb. Uŋa bei aqa ñam Maria. A Makdala qure qaji. Nami mondor uge 7-pela naŋgi aqa jejamuq di sonabqa Yesus na winjretej. 3 Uŋa bei aqa ñam Joana. A Kusa aqa ŋauŋ. Kusa a Mandor Koba Herot aqa tal taqatoqnej qaji. Uŋa bei Susana. Uŋgasari gargekoba naŋgi dego Yesus dauryoqneb. Naŋgi naŋgo segi silali na Yesus aqa aŋgro ti iŋgi awaiyetnjroqneb.

Yesus a saga yago qa yawo anjam marej

4 Bati deqa tamo uŋgasari tulaŋ gargekoba naŋgi qure qure kalilq dena bosib Yesus aqa areq di koroonabqa a tigelosiqa yawo anjam endegsi minjrej, 5 “Tamo bei a saga yago osiq aqa iŋgi wauq di breiyej. Breiyonaqa saga yago qudei gam qalaq aieleŋeb. Onaqa tamo qudei naŋgi walwelosib saga yago di soseleŋonabqa qebari naŋgi bosib uyekriteb. 6 Saga yago qudei mandam lanjaq di aieleŋeb. Mandam di guma meniŋ ti. Gogeq di mandam kiñala. Deqa saga yago aieleŋosib urur oqoqujateb. Onaqa mandam olo kaŋgraŋonaq saga yago laosib moreŋeb. 7 Saga yago qudei sil luwit ambleq di aieleŋeb. Dena oqeb qaji sil luwit na dego dauryosiq oqsiq kabutnjrnaq geitosai. 8 Saga yago qudei mol mandam boledamuq di aisib oqoboledamuysib gei tulaŋ gargekoba ateb. 100 dego.” Yesus na tamo uŋgasari naŋgi yawo anjam degsi minjrsiq koboonaqa a tulaŋ koba leleŋosiq marej, “Tamo a dabkala ti sqas di a ijo anjam endi geregere quem.”

Yesus a utru kiyaqa tamo uŋgasari naŋgi yawo anjam minjroqnej?

9 Onaqa Yesus aqa aŋgro naŋgi aqa yawo anjam di qusibqa naŋgi anjam aqa utru geregere qalieqajqa deqa Yesus nenemyeb. 10 Nenemyonabqa a na kamba endegsi minjrej, “Yawo anjam di aqa utru agi merŋgwai. Niŋgi quiye. Qotei a tamo uŋgasari naŋgo Mandor Koba sosiq naŋgi taqatnjreqnu. Anjam di aqa utru uliejunu. Di e na babtitqa ijo aŋgro niŋgi segi utru qalieqab. Ariya tamo uŋgasari qudei naŋgi yawo anjam segi quoqnqab. Deqa naŋgi bati gargekoba ŋam atoqnqab ijo anjam aqa damu unqasai. Naŋgi bati gargekoba dabkala na ijo anjam laŋa quoqnqab utru poinjrqasai.”

Saga yago qa yawo anjam di aqa utru Yesus na babtej

11 Osiqa Yesus a olo anjam endegsi minjrej, “Saga yago qa yawo anjam maronum di aqa utru e na babtitqa niŋgi quiye. Saga yago di Qotei aqa anjam. 12 Saga yago qudei gam qalaq aieb qaji di aqa utru endegsi unu. Tamo qudei naŋgi Qotei aqa anjam qusib naŋgo are miligiq di esoqnibqa Satan a bosim Qotei aqa anjam naŋgo are miligiq di unu qaji di yainjrimqa naŋgi Qotei aqa anjam naŋgo areqaloq di siŋgilatqa keresai. Deqa Qotei a naŋgi oqasai. 13 Saga yago qudei mandam lanjaq di aieb qaji di aqa utru endegsi unu. Tamo qudei naŋgi Qotei aqa anjam qusib tulaŋ areboleboleinjrimqa anjam di oqujatosib naŋgo areq atqab. Ariya naŋgi bati truquyala Qotei qa naŋgo areqalo siŋgilatibqa bunuqna une bei bei naŋgoq bamqa naŋgi Qotei olo uratosib uloŋqab. Di kiyaqa? Naŋgi Qotei aqa anjam naŋgo are miligiq di unu qaji di siŋgila na ojosai deqa. 14 Saga yago qudei sil luwit ambleq aieb qaji di aqa utru endegsi unu. Tamo qudei naŋgi Qotei aqa anjam qusibqa naŋgo areqalo miligiq di esoqnibqa ariya bunuqna une bei bei naŋgoq bamqa naŋgo segi jejamu qa ulaoqnqab. Naŋgi ñoro koba esqajqa ti naŋgo segi jejamu qa areboleboleinjrqajqa ti deqa are koba qaloqnsib sqab. Yimqa naŋgo areqalo dena anjam bole naŋgo are miligiq di unu qaji di tentimqa loumqas. Deqa a gei boletosai. 15 Ariya saga yago qudei mol mandam boledamuq di aieb qaji di aqa utru endegsi unu. Tamo qudei naŋgi Qotei aqa anjam qusib ojsib dauryoqnqab. Naŋgo are miligi bolequja deqa naŋgi siŋgila na tigelesosib gei bole ateleŋqab.”

Tamo bei a lam qatrentosim kulum miligiq jugwasai

16 Yesus a yawo anjam degsi minjrsiqa olo yawo anjam bei endegsi minjrej, “Tamo bei a lam qatrentosim web na kabutqasai. A bijal surumq di atqasai. Boleq di gaintim sqas di warum suwaŋamqa tamo uŋgasari naŋgi tal miligiq gilsib warum geregere unqab. 17 Dego kere kumbra kalil uliejunu qaji di olo boleq dqas. Iŋgi iŋgi kalil tamo naŋgi na kabutejunub qaji di dego olo boleq dimqa tamo naŋgi unsib qalieqab.

18 “Deqa niŋgi ijo anjam geregere qusib poiŋgem. Di kiyaqa? Tamo a powo ti sqas di Qotei na powo olo yimqa a powo koba oqas. Ariya tamo a powo ti sqasai di powo kiñala aqaq di unu qaji di Qotei na olo yaiyimqa a laŋa sqas. A mareqnu, ‘E powo ti.’ Di sai. A powo saiqoji.”

Tamo yai naŋgi Yesus aqa was bole? Tamo yai naŋgi aqa ai bole?

19 Onaqa Yesus aqa was naŋgi aqa aniqali ombla na Yesus qa ŋamosib bosib talq di iteb. Tamo uŋgasari gargekoba siraŋme juŋeb deqa aqa areq gilqa keresaiinjrnaqa tamo qudei naŋgi na Yesus minjeb, “Ino was naŋgi ino ai ombla na ni numqa bonub agi oqeq di tigelejunub.” 21 Onaqa Yesus na kamba minjrej, “Tamo uŋgasari Qotei aqa anjam qusib dauryeqnub qaji naŋgi ijo ai bole. Naŋgi ijo was bole dego.”

Yesus na jagwa ti ya ti anjam minjrnaqa naŋgi laosib tulaŋ maninej

22 Bati bei Yesus aqa aŋgro naŋgi ti qobuŋ bei gogetosibqa Yesus na minjrej, “Iga ya agu taqal beiq gilqom.” Degsi minjrnaqa naŋgi gileqnabqa Yesus a urŋamyonaqa qobuŋ miligiq di ŋeisiq qambumtej. Onaqa jagwa koba tigelosiq ya korkortosiqa qobuŋ qaloqnsiqa mormaŋ miligiq ainaqa ya maqonaqa qobuŋ padalqa laqnej. 24 Onaqa Yesus aqa aŋgro naŋgi tulaŋ ulaugetosib aqa areq bosib dudumyosib minjeb, “O Tamo Koba, iga padalqa laqnum.” Degsi minjnabqa Yesus a naŋgo anjam di qusiqa qutuosiq tigelej. Tigelosiqa jagwa ti ya ti siŋgila na minjrej, “Niŋgi laoiye.” Onaqa jagwa ti ya ti laosib tulaŋ maninej. 25 Onaqa Yesus na aqa aŋgro naŋgi minjrej, “Niŋgi kiyaqa e qa nuŋgo areqalo siŋgilatosai?” Degsi minjrnaqa naŋgi tulaŋ ulaugetosib segi segi maroqneb, “Yesus a tamo kiero deqa jagwa ti ya ti minjrqoqa aqa anjam qusib laonub?”

Yesus a tamo bei aqa jejamuq dena mondor uge naŋgi winjretej

26 Onaqa Yesus aqa aŋgro naŋgi ti Galili sawa uratosib ya agu ambleq na potosib qobuŋ na gilsib Gerasa sawaq di tiryeb. 27 Tiryosibqa Yesus a mandamq ainaqa qure deqaji tamo bei bosiqa Yesus itej. Tamo di a mondor uge uge na ojeleŋo qaji. A bati gaigai yosi laqnej. A nami koba degsi soqnej. A talq di ŋeiosaioqnej. A gaigai tamo sub ato sawaq di ŋeioqnej. 28 Deqa a Yesus unsiqa tulaŋ koba leleŋosiqa bosiq Yesus aqa areq di siŋga pulutosiqa minjej, “O Yesus, Tamo Koba Qotei aqa Ŋiri, ni e kierbqa bonum? E ni endegsi mermqai, ni e jaqatiŋ ebaim.”

29 Mondor uge dena Yesus degsi minjej. Di kiyaqa? Yesus na siŋgila na minjoqnej, “Ni tamo di uratosim ulaŋ.” Mondor uge dena bati gargekoba tamo di aqa jejamu ugeugeiyeteqnaqa tamo qudei naŋgi na ojoqnsibqa sil kokba na aqa siŋga ti baŋ ti tontoqnsib geregere taqatoqneb. Yeqnaqa mondor uge dena sil kokba kukoqyeleŋoqnsiqa tamo di oqnsiqa wadau sawaq osi giloqnej.

30 Deqa Yesus na mondor uge di nenemyej, “Ino ñam yai?” Degsi nenemyonaqa minjej, “Ijo ñam Qoto Tamo Gargekoba.” A na Yesus degsi minjej. Di kiyaqa? Mondor uge tulaŋ gargekoba tamo di aqa jejamuq di soqneb deqa. 31 Onaqa mondor uge naŋgi siŋgila na pailosib Yesus minjeb, “Ni na iga sub guma kobaq di waigaim.”

32 Bati deqa bel tulaŋ gargekoba naŋgi mana goge dia suwaroqneb. Deqa mondor uge naŋgi na Yesus minjeb, “Ni iga qariŋgimqa iga bel naŋgo jejamuq gileleŋqom.” Onaqa Yesus na mondor uge naŋgi odnjrnaqa naŋgi na tamo di uratosibqa segi segi bel naŋgo jejamuq gileleŋeb. Gilnabqa bel kalil naŋgi gurgurosib botau dena prugeleŋosib yaq aisib ya uysib moreŋeb.

34 Onaqa bel taqatoqneb qaji tamo naŋgi kumbra di unsibqa deqa jaraiosib qure miligiq aisib tamo uŋgasari kalil naŋgi sainjroqnsib laqneb. Gamq dia dego sainjroqnsib laqneb. 35 Onaqa naŋgi qusibqa naŋgi Yesus unqajqa beb. Bosib ŋam ateb tamo nami mondor uge ti sosiq yosi laqnej qaji aqa areqalo boleosiq gara tigsiq Yesus aqa siŋgaq di awesonaq uneb. Unsib ulaugeteb. 36 Onaqa tamo naŋgi Yesus na mondor uge di winjrnaq tamo boleonaq ŋamdamu na uneb qaji naŋgi na tamo uŋgasari naŋgi sainjreqnab quoqneb. 37 Yesus a maŋwa di babtej deqa tamo uŋgasari kalil Gerasa sawaq di soqneb qaji naŋgi tulaŋ ulaugetosib Yesus minjeb, “Ni iga uratgosim ulaŋ.” Onaqa Yesus a qobuŋ gogetosiqa naŋgi uratnjrsiq aiej. 38 Aiqa laqnaqa tamo mondor uge wiyetej qaji a siŋgila na pailosiq minjej, “E ni daurmqai.” Onaqa Yesus na saidyosiq minjej, 39 “Ni olo ino segi qureq gilsim Qotei na kumbra tulaŋ boledamu emqo deqa naŋgi sainjre.” Onaqa a puluosiq aqa segi qureq gilsiq Yesus na kumbra tulaŋ boledamu yej deqa tamo uŋgasari kalil naŋgi sainjroqnsiq laqnej.

Aŋgro mel a moinaqa Yesus na olo tigeltej. A na uŋa bei aqa gara mutu ojej qaji di boletej

40 Onaqa Yesus a olo qobuŋ gogetosiqa Galili sawaq gilej. Gilsiq qobuŋ tiryonaq mandamq aisiq ŋam atej tamo uŋgasari tulaŋ gargekoba naŋgi nami bosib a qa tariŋesonab unjrej. Deqa naŋgi a unsibqa naŋgi tulaŋ areboleboleinjrej. 41 Onaqa naŋgo ambleq dena Qotei tal taqato tamo bei aqa ñam Jairus a walwelosiq Yesus aqa areq bosiqa siŋga pulutosiqa pailosiq minjej, “Ni ijo talq au.” 42 Degsi minjej. Di kiyaqa? Aqa aŋgro sebiŋ qujai bole qujai moiqa laqnej deqa. Aŋgro aqa wausau 12-pela.

Onaqa Yesus na Jairus odyosiqa tigelosiq a dauryosiq gileqnaqa tamo uŋgasari tulaŋ gargekoba naŋgi dego tigelosib naŋgi aiyel daurnjrsib jujuŋosib giloqneb. 43 Gileqnabqa naŋgo ambleq dia uŋa bei ma ti soqnej qaji a naŋgi daurnjrsiq giloqnej. Uŋa di nami bai na unej leŋ aioqnsiq degsi soqnej wausau 12-pela uratej. Tamo gargekoba naŋgi nami a boletqa yeqnab naŋgi keresaiinjroqnej. 44 Deqa a Yesus aqa qoreq na dadauryosiqa baŋ waiysiq Yesus aqa gara mutu ojej. Ojnaqa aqa leŋ aioqnej qaji di koboej. 45 Onaqa Yesus a marej, “Tamo yai na ijo gara ojqo?” Onaqa tamo uŋgasari kalil naŋgi saidonabqa Pita na Yesus minjej, “O Tamo Koba, ni unime. Tamo uŋgasari tulaŋ gargekoba naŋgi ni daurmosib jujuŋmejunub.” 46 Onaqa Yesus a kamba marej, “E qalieonum, tamo bei na ijo gara ojqoqa siŋgila qudei ijo jejamu uratosiq aqaq gilqo.” 47 Onaqa uŋa di a are qalej, ‘E Yesus aqa gara ojonum ijo ma koboqo di ulitqa keresai.” A degsi are qalsiqa are toŋtoŋyonaqa jiŋga na bosiq Yesus aqa areq dia siŋga pulutosiq tamo uŋgasari kalil naŋgo ŋamdamuq dia aqa kumbra yej qaji di ubtekritej. A Yesus aqa gara ojej deqa ti aqa ma urur koboej deqa ti ubtej. 48 Onaqa Yesus na minjej, “O uŋa, ni ino areqalo e qa siŋgilatosim ijoq bonum deqa ino ma agi koboqo. Deqa ni are lawo na gilsim bole soqnime.”

49 A na uŋa degsi minjsiq walwelosi gileqnaqa tamo bei a Jairus aqa talq dena bosiqa gamq dia Jairus wo Yesus wo turosiq a na Jairus minjej, “Uŋgum. Ino aŋgro nami moiqo. Deqa ni Tamo Koba Yesus laŋa wau koba yaim. Uratim gilem.” 50 Degsi minjnaqa Yesus a anjam di qusiqa Jairus minjej, “Ni ulaaim. Ni e qa ino areqalo siŋgilatosim soqnimqa ino aŋgro a boleosim ŋambile sqas.” 51 Osiqa Jairus ombla gilsib Jairus aqa talq di brantosib Yesus a miligiq gilqa osiqa tamo uŋgasari kalil tal meq di tigelesoqneb qaji naŋgi minjrej, “Aŋgro aqa ai wo abu wo naŋgi segi aiyel e daurbosib tal miligiq gilqab. Ijo aŋgro qalub agi Pita na Jon na Jems na naŋgi dego e ombla na tal miligiq gilqom. Niŋgi kalil oqeq di soqniye.” 52 Aŋgro a moiej deqa tamo uŋgasari kalil naŋgi akamkobaoqneb. Deqa Yesus na saidnjrsiqa minjrej, “Niŋgi akamaib. Aŋgro di a moiosai. A laŋa ŋeisiq qambumtejunu.” 53 Degsi minjrnaqa naŋgi Yesus kikiyeb. Naŋgi qalieeb, “Aŋgro a nami moioboletqo.” Degsi qalieosib deqa Yesus kikiyeb. 54 Onaqa Yesus a tal miligiq gilsiqa aŋgro aqa baŋ ojsiqa soqtosiq minjej, “O Aŋgro, ni tigel.” 55 Degsi minjnaqa a olo ŋambile osiqa urur tigelej. Onaqa Yesus na aqa ai wo abu wo naŋgi minjrej, “Niŋgi iŋgi osib a anaiyiye.” 56 Aqa ai wo abu wo naŋgi Yesus aqa siŋgila di unsib deqa naŋgi tulaŋ prugeleŋeb. Onaqa Yesus na minjrej, “Niŋgi ijo kumbra endi unonub deqa niŋgi ijo ñam ubtsib tamo qudei minjraib.”